ሓጺር ዳህሳስ መጽሓፈ ምክብብ

              መጽሓፈ መክብብ ብመንን መዓስን ተጻሒፉ? ብዛዕባ እንታይከ የስተምህር?

      መክብብ ማለት ‘’ሰባኺ’’ወይ’’መሃሪ’’ማለት እዩ።ኣብዚ መጽሓፍ ዝምህር ወይ ዝሰብኸ ንጉስ ሰሎሙን ክኸዉን ከም ዝኽእል ይእመን።ብርግጽ እቲ ሰባኺ’’ኣብ ዮርሳሌም ዝነገሰ ወዲ ዳዊት ‘’ከምዝነበረ ተገሊጹ ኣሎ[1፡1፥12]።ጥበቡ’ዉን ብብዝሒ ተጠቒሱ ንረኽቦ[መክ 1፡16፥2፡9]ምሳሌታት ምእካቡ ይፍለጥ[መክ12፡9 1ነገ4፡32]።ገለ ሊቃዉንቲ  ጸሓፊ ዝተጠቐመሉ  ኣገባብ ኣጸሓሕፋ ናይ እብራይስጢ ብምርኣይ እዚ መጽሓፍ ድሒሩ ዝተጻሕፈ እንበር ብዘመን ሰሎሙን ዝተጸሓፈ ኣይኮነን ስለዚ ጸሓፊኡ ካልእ እዩ ይብሉ።እንተኾነ ግና እቲ ትምህርቲ ብዘይ ጥርጥር ናይ ሰሎሙን ከምዝኾነ እዞም ሊቃዉንቲ ይዛረቡ። መጽሓፍ መክብብ’’እግዝኣብሄር ዘይብሉ ሂወት ከንቱ እዩ፡ኣየጽግብን ወይ ኣየዕግብን’’ይብል ።እዚ ማለት ንጉስ ስለ ዝኾነ ኩሉ ክገብር ይኽእል፡ሃብታም ብምዃኑ ዊን ዝበሎ ክገዝእ ይኽእል፡ጥበበኛ ብምኻኑ ኩሉ ክምርምር ይኽእል፡ካብኡ ዝበልጽ ማንም የልቦን።ይኹን እንበር ዝኾነ ይኹን እግዝኣብሄር ዘይተሓወሶ ህይወት ትርጉም የብሉን ።ብኣጠቓላሊ’’ሂወት ሰብ ኮንቱ እዩ’’ሂወት ሰብ ሓጺር ካብ ምኻኑ ንላዕሊ ዉረድ ደይብን ነዉጽን ፡ሕልኽላኽን ዘይፍትሓዉነትን ዝመልኦ እዩ ኢሉ ዝደምደመ እዩ።

          መጀመርያ ምዕራፍ መጽሓፍ መክብብ ሰብ ኣብ ትሕቲ ጸሓይ ማለት ኣብ ዓለም ሓድሽ ነገር ከም ዘየልቦ እቲ ዝነበረ ከም ዝመጽእ ፡ናይ ነገራት ፍጻሜ ከም ዘየልቦ ይገልጽ[መክ 1]ናይዛ ዓለም ሓጎስ ዝተበሃለ ኩሉ ፡ሰሓቕ፡መስተ፡ጸወታ፡ሃብቲ ፡ፍልጠት፡ስልጣን፡ንብረት፡ፍቕሪ ደቅንስትዮ፡ክብሪ፡ካልእ ኩሉ ነገር ፈቲኑ፡ፈቲኑዉን ኩሉ ኮንቱ ደድሕሪ ንፋስ ከም ምጉያይን ዘየዕግብን ምኻኑ ተዓዚቡ[መክ 2]ካብ ምዕራፍ 3-11 ዘሎ ክልተ ሓሳባት ጎኒ ንጎኒ ተተሓሒዞም ይኸዱ።መጀመርያ እግዝኣብሄር ኣብቲ ነገር እንተዘየልቦ ኩሉ ኮንቱ እዩ ይብለና።ንኣብነት ሞት ኮንቱ እዩ ፡ሰብ ከም ዝሞቱ እንስሳ እዩ[ምክ 3፡18-21]።ቀጺሉ ዓለም ጽብቕቲ እያ ፡ፍጥረት እግዝኣብሄር እያ ፡ስለዚ ሰብ ኣብ ዓለም ክሳብ ዘሎ ይተሓጎሰላ ፡ተስፋኡ ግና ኣብዛ ዓለም ኣይግበር፡[3፡11-13] ኣብ መወዳእታ ዘዕግብ ሓጎስ ፡ዝተትረፈረፈ ሂወት ብዓለማዊ ነገር ብዝኾነ መንገዲ ከምዘይርከብ ይገልጽ። እዚ መጽሓፍ ‘’እግዝኣብሄር ፍራሕ፡ትእዛዙ ሓሉ፡ምኽንያቱ እዚ  ተግባር  ናይ ደቅሰባት እዩ ፡እግዝኣብሄር ዝተሰወረ ነገር ከይተርፈ ተግባር ሰባት ሰናዩን እከዩን ናብ ፍርዲ የምጽእ’’ብምባል ይድምድም።   

     ጸሓፊ ‘’ኩሉ ከንቱነት ናይ ኮንቱነታት እዩ’’ይብል።ጸሓፊ ኩሉ ነገር ከንቱ ምኻኑን ኣብዛ ዓለም ሓዲሽ ነገር ከምዘየሎ ንምብራህ ዝተጠቐመሉ ምሳልያዊ ኣገላልጻ ወይ ናይ መራጋገጺ ሓቅነት ኢሉ ዘቕረቦም መርትዖታት ኣየኖት እዮም።ጸሓፊ ነዚ ብዝተፈላለየ መልክዑ እናብረህ ዝተፈላለዩ ኣብነታት ብምጥቃም ይገልጽ።ገለ ካብዚኦም ኣብዛ ምድሪ ሓዲሽ ነገር ከምዘየሎ ንምርኣይ ዝተጠቐመሎም ኣገላልጻታት እዞም ዝስዕቡ ክንገልጽ ንኽእል።ወለዶ ይኸይድ፡ ወለዶ ኸኣ ይመጽእ፡ምድሪ ግና ንዘላእለም ትቐዉም።[መክ1፡4]ሕጂ ዘሎ ወለዶ ቀደም ዝነበረ እዩ ፡ንመጻኢዉን ካልእ ወለዶ ልክዕ ከምዚ ሕጂ ዘሎ ዓይነት ሰብ ክነብር እዩ። ስለዚ ሰባት ነይሮም ፡ኣለዉ፡ንመጻኢዉን ክህልዉ እዮም።እንበኣርከስ ኣብዛ ምድሪ ምንም ሓድሽ ነገር የልቦን።ጸሓይ ድማ ትበርቕ ፡ጸሓይ ከኣ ትዓርብ ፡ናብቲ ዝበረቐትሉ ቦታ ንኽትምለስዉን ትቕልጥፍ[መክ1፡5]ጸሓይ ቅድም ነይራ ፡ሕጅዉን ኣላ፡ንመጻኢዉን ክትህሉ እያ።ወጋሕታ ክትወጽእ እንከላ ብምብራቕ እያ ፡ብቕልጡፍ ድማ ንምዕራብ ትዕዘር ፡ኩሉ ግዜ ተመሳሳሊ እዩ።ነፍሲ ወከፍ መዓልቲ ተመሳሰልቲ ነገራት ይደጋገሙ ፡ስለዚ ኣብዛ ምድሪ ሓድሽ ነገር የልቦን። ንፋስ ናብ ደቡብ ይኸይድ ፡ናብ ሰሜን ከኣ ይዘዉር ፡እቲ ንፋስ ኣዘዉቲሩ እናኸደ ይዘዉር ፡ናብ ዙረቱዉን ከም ብሓድሽ ይምለስ።[መክ 1.6]።ንፋስ ኩሉ ግዜ ዝነፍሰሉ ኣንፈት ተመሳሳሊ እዩ ፡ይነፍስ ደዉ ድማ ይብል ፡ብሕጂዉን ክነፍስን ደዉ ክብልን እዩ ።ኩሉ ግዜ ተመሳሳሊ ተግባር እዩ ።ሓዲሽ ነገር የልቦን።ዉሒዝ ዘበለ ኩሉ ናብ ባሕሪ ይኸይድ ፡ባሕሪ ግና ከቶ ኣይመልእን ፡ወሓይዝ ናብቲ ዝኸደሉ ቦታ መመሊሱ ይኸይድ [መክ1.7]ባሕሪ ኩሉ ግዜ ይቕበል ይኣኽለኒ ኣይብልን ወይ መሊኡ ኣይፈስስን ፡ኩሉ ግዜ ዝደጋገም ተግባር እዩ ፡ኩሉ ነገር ይጽዕር ፡ሰብ ክዛረብ እኳ ኣይክእልን ፡ዓይኒ ብምርኣይ ኣይጸግብን ፡እዝኒ ኸኣ ብምስማዕ ኣይትመልእን[መክ1.8]ብኣጠቓላሊ ከም ኣገላልጻ ጸሓፊ ኣቐዲሙ ዝኾነ ነገር  እንደገና ይኸዉን ፡ሕጂ ዝኸዉን ዘሎዉን ኣቐዲሙ ዝተፈጸመ እዩ።ስለዚ ኣብ መላእ ገጽ ምድሪ ሓድሽ  ነገር ተባሂሉ ዝጽዋዕ ነገር የልቦን። እተን ቀደም ዝነበራ ነገራትሲ መዘከርታ የብለንን ፡እተን ብደሓር ዝኾና ኸኣ ኣብቶም ብድሕሪኤን ዝመጹ መዘከርታ የብለንንመክ1፡9-11]ስለዚ ምንም ሓድሽ ነገር የልቦን ኩሉ ናይ ኮንቱነታት ከንቱ እዩ።

ጸሓፊ መክብብ ‘’ከንቱነታት ናይ ከንቱነታት፡ኩሉ ከንቱነት እዩ’’ዝብል ሓሳብ ንምርግጋጽ ባዕሉ ኣብ ሂወት ዘመኑ ዘሕለፎ ሂወት ብዝርዝር ይዛረብ።እዞም ከም መረጋገጺ ወይ መርትዖ ዝተጠቐመሎም ናይ ገዛእ ርእሱ ተመክሮ ሂወት እንታይ እዮም?እንታይ ዓይነት ሂወት ምስ ነበረ እዩ ‘’ኩሉ ናይ ክንቱነታት ከንቱ እዩ’’  ናብ ዝብል መደምደምታ ዝበጽሐ።

ነዚ ንምርግጋጽ ጸሓፊ ሕሉፍ ሂወቱ ኩሉ ምዝርዛር ኩሉ ነገር ከንቱ ምኻኑ ንምርግጋጽ ይጽዕር፡ካብኣቶም ሒደት ክንጠቅስ።

።ሰሓቕ፦ብዝተፈላለየ ምኽንያት እናሰሓቐ ሂወቱ ንምሕጋስ ፈተነ፡እንተኾነ ግና ፡ንሰሓቕ ዕሽነት ኢኻ ንታሕጓስ ከኣ ፡እንታይ ትጠቅም በልክዎም።ብምባል ዝኾነ ዓይነት ነባሪ ሓጎስ ከምዘይህብ ተረድአ[መክ2.2]

።ወይኒ፦ነፍሱ ብወይኒ እናዘናግዓ ሂወቱ ደስ ክብላ ፈተነ ፡እንተኾነ ግና እዚዉን ከንቱ ምኻኑ ተረድአ[መክ 2.3]

።መንበሪ ቦታ፦ዓበይቲ ኣባይቲ ብምስራሕ ፡በብዓይነቶም ፍረታት ዘፍርዩ ኣታኽልቲ ብምትካል ፡ቀጽሪ ገዝኡ ገነት ብምምሳል ፡ኣብ ኣፍደገ ገዝኡ ሓጽብታት ብምስራሕ ፡ነነፍሱ ንምሕጓስ ጸዓረ ፡ኮይኑ ግና እዚዉን ከንቱ ምኻኑ ተረድኣ[መክ2.5]።

።ወርቅን ብሩሩን፦ካብተን ኣብ ትሕቲኡ ዝነበራ ሃገራትን ነገስታትን ወርቅን ብሩሩን ኣከበ።ደራፎን ዝደርፉን ነብርዎ፡እቲ ተድላ ደቂ ሰብ ዝበሃል ከኣ ብዙሓት ኣንስቲ ነበርኦ፡ኮይኑ ግና እዚዉን ናይ ከንቱነት ኮንቱ እዩ[2.8]።

።ዕቤት [ክብሪ]፦ሓለፋ ኩሎም እቶም ቅድሚኡ ዝነበሩ ነገስታት የሩሳሌም እናዓበየ ብምኻድ ሂወቱ መርሐ፡ጥበቡ’ዉን ምስኡ ጸንዓት፡ንኣዒንቱ ዝደለይኦ ኩሉ ኣይከልከለን፡ብዘረኸቦ ኩሉ ድማ ክሕጎስ ደለየ ፡እዝዉን ግዚያዉን ጠፋእን ምኻኑ ተረድአ[መክ2፡9-10]።

      ብኣጠቓላሊ ንጥበበኛን ደንቆሮን፡ንንፉዕ ይኹን ሕማቕ ሞት ብማዕረ ትመጾም፡ህይወት ትርጉም የብላን ፡ኣብዛ ዓለም እንደኽመሉ ኮነ እንለፍዓሉ ኩሉ ናይ ከንቱነት ከንቱ እዩ ይብለና።

 ይቕጽል---------